2 maja 2018 r. Komisja Europejska (KE) przyjęła pierwszą propozycję dotyczącą długoterminowego budżetu Unii Europejskiej (UE) - pakiet wieloletnich ram finansowych (ang. multiannual financial framework – MFF) na lata 2021–2027. W odpowiedzi na gospodarcze i społeczne skutki pandemii koronawirusa, w maju tego roku KE zaproponowała odnowiony długoterminowy budżet UE, który dyskutowany był w ostatnich dniach podczas specjalnego posiedzenia Rady Europy. Co z budżetem zdrowotnym?

Co znajduje się w pakiecie wieloletnich ram finansowych (MFF)?

• zmienione regulacje dotyczące MFF, które określają, ile środków UE może przeznaczyć na realizację swoich polityk i programów,
• zmieniona decyzja w sprawie zasobów własnych, w której określono źródła dochodów UE,
• regulacje określające działanie nowego instrumentu naprawczego – Next Generation (więcej informacji nt. instrumentu tutaj),
• mechanizm ochrony budżetu UE w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich (propozycja z 2018 r.).

Negocjacje

10 lipca 2020 r. Przewodniczący Rady Europy (RE) - Charles Michel przedstawił nową propozycję dotyczącą długoterminowego budżetu UE i pakietu naprawczego, tzw. Negobox. Propozycja ta była dyskutowana przez przywódców państw UE podczas nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europy 17 i 18 lipca br. C. Michel określił sześć głównych obszarów możliwego porozumienia. Są to:

1. Wielkość środków przeznaczonych na MFF – propozycja Przewodniczącego RE to 1 074 bln euro,
2. Ulgi - zryczałtowane ulgi zostałyby utrzymane dla Danii, Niemiec, Holandii, Austrii i Szwecji,
3. Wielkość środków na nowy instrument naprawczy – w wysokości 750 mld euro,
4. Pożyczki i dotacje – Michel zaproponował zachowanie równowagi między pożyczkami, gwarancjami i dotacjami, aby uniknąć nadmiernego obciążania państw członkowskich wysokim poziomem zadłużenia,
5. Instrument odbudowy i odporności -  Recovery and Resilience Facility (RRF) – pieniądze trafią do krajów i sektorów najbardziej dotkniętych kryzysem: 70 proc. środków zostałoby przydzielone w 2021 i 2022 r., zgodnie z kryteriami alokacji ustalonymi przez KE. 30 proc. natomiast zostałoby przyznane w 2023 r., biorąc pod uwagę spadki w PKB w 2020 i 2021 r. Całkowita pula pieniędzy powinna zostać wypłacona do 2026 r.
6. Zarządzanie i warunkowość – 1. państwa członkowskie przygotują krajowe plany RRF na lata 2021-2023, które zostaną poddane ocenie w 2022 r. 2. 30 proc. finansowania będzie przeznaczone na projekty związane z klimatem. 3. Praworządność - „Podejmujemy kluczowy krok w celu zakotwiczenia praworządności i wartości w naszym europejskim projekcie i dlatego proponuję silny związek między finansowaniem a poszanowaniem rządów i praworządności” - powiedział przewodniczący Ch.Michel.

Ponadto, Przewodniczący RE zaproponował 5 mld euro, jako rezerwę na nieprzewidziane konsekwencje Brexitu dla najbardziej dotkniętych opuszczeniem przez Wielką Brytanię UE państw członkowskich i sektorów.

Co z pieniędzmi na zdrowie?

Jak czytamy w oficjalnym komunikacie RE, zgodnie z wnioskiem KE w odpowiedzi na pandemię koronawirusa i jej konsekwencje, nastąpi również wzrost finansowania w sektorze zdrowia.

Mimo tego, Ch. Michel zaproponował zmniejszenie niektórych obszarów budżetu, m.in. tego przeznaczonego na zdrowie - o 2,7 mld euro. Przypomnijmy - w ramach nowego programu zdrowotnego EU4Health przewidziano wydatkowanie środków na poziomie 9,4 mld euro w latach 2021-2027. Czy zaproponowana redukcja finansowania zostanie przyjęta? Dotychczas nie osiągnięto porozumienia w sprawie nowego budżetu UE – spotkanie przywódców państw UE przedłużono do dzisiaj. 

dr Paweł Koczkodaj