Wczoraj odbyła się debata o stanie Unii Europejskiej (SOTEU). To doroczne wydarzenie, podczas którego przewodniczący Komisji Europejskiej (KE) przedstawia główne wyzwania i działania UE, przed którymi stoi i które realizuje obecnie Wspólnota. W orędziu przedstawiane są ważne kwestie związane m.in. z przyszłą odbudową gospodarczą, zmianami klimatu, bezrobociem czy z migracją. Jakie działania dotyczące zdrowia zostały omówione w tegorocznym orędziu przez Ursulę von der Leyen?

Szczególnie ważny czas

Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego podkreślają, że tegoroczna debata ma szczególny charakter. Jej obszar tematyczny w dużej mierze został zdeterminowany przez pandemię koronawirusa. Działania UE w ostatnich miesiącach skupiały się i nadal skupiają na walce z koronawirusem, a także na próbach ożywienia gospodarki, która została osłabiona przez kryzys. Debata ma w tym kontekście służyć również przeglądowi rozwiązań, które się sprawdziły i tych, które należy zmienić lub poprawić. Czas tegorocznej debaty jest wyjątkowy także ze względu na odbywające się równolegle negocjacje dotyczące wieloletniego budżetu UE.

Priorytety na lata 2019-2024

Przypomnijmy - jeszcze przed pandemią, Przewodnicząca KE ustaliła sześć głównych priorytetów prac na najbliższe 5 lat, które zostały określone w jej wytycznych politycznych. Są to:

1. Europejski Zielony Ład – prowadzenie działań prowadzących do neutralności klimatycznej Europy, jako pierwszego kontynentu na świecie;
2. Europa na miarę ery cyfrowej – zapewnienie obywatelom UE dostępu do najnowszych technologii;
3. Gospodarka służąca ludziom – stworzenie bardziej atrakcyjnego środowiska inwestycyjnego;
4. Silniejsza pozycja Europy na świecie – poprawa aktywności i słyszalności głosu UE na arenie międzynarodowej;
5. Promowanie naszego europejskiego stylu życia – ochrona praworządności oraz obrona sprawiedliwości i podstawowych wartości UE;
6. Nowy impuls dla demokracji europejskiej – więcej możliwości dla obywateli UE dotyczących zabierania głosu przez obywateli, a także ochrona demokracji przed zewnętrznymi ingerencjami, dezinformacją oraz nienawiścią w Internecie.

Jak czytamy w dokumencie KE, „Orędzie o stanie Unii 2020 Komisja Ursuli von der Leyen: podsumowanie pierwszego roku” (cały dokument dostępny tutaj) – priorytety te zostały dostosowane do nieprzewidzianych i dramatycznych okoliczności, a wymieniona w nich transformacja ekologiczna i cyfrowa, jest w obecnych okolicznościach jeszcze ważniejsza dla odbudowania gospodarki i zapewnienia lepszej przyszłości kolejnym pokoleniom.

Zdrowie w orędziu 2020

Prawie dwugodzinne przemówienie Ursuli von der Leyen dotyczyło całego wachlarza bieżących wyzwań przed jakimi stoi obecnie Unia Europejska. Zdrowie było jednym z ważniejszych tematów orędzia, jednak nie tematem wiodącym. „Musimy zbudować silniejszą Europejską Unię Zdrowia” – mówiła Ursula von der Leyen, zaznaczając szczególne znaczenie tego obszaru w kontekście wydarzeń ostatnich miesięcy, a także działania Wspólnoty.

Poruszone kluczowe aspekty zdrowotne:

• Zapowiedź organizacji światowego szczytu zdrowia w 2021 r. we współpracy z Premierem Włoch Giuseppe Conte w ramach włoskiej prezydencji G20, jako odpowiedzi na światowy kryzys zdrowotny,
• Zapewnienie powszechnego dostępu do przyszłych szczepień przeciwko SARS-CoV-2,
• Potrzeba zwiększenia kompetencji zdrowotnych na poziomie UE – von der Leyen podkreślała, że w czasie kryzysu związanego z koronawirusem wielokrotnie słyszalne były głosy mówiące o potrzebie większych uprawnień UE,
• Wzmocnienie roli Europejskiej Agencji Leków (ang. European Medicines Agency) oraz Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ang. European Centre for Disease Prevention and Control), a także utworzenie europejskiej agencji zajmującej się zaawansowanymi badaniami i rozwojem biomedycznym.
• Potrzeba stworzenia polityki wspólnego gromadzenia danych w zakresie energii i opieki zdrowotnej.

dr Paweł Koczkodaj