Global Burden of Disease (GBD) to najbardziej kompleksowe globalne badanie, w ramach którego analizowane są dane z roku 2019 dotyczące 286 przyczyn zgonów, 369 chorób i urazów oraz 87 czynników ryzyka w 204 krajach i terytoriach.
Jak wskazują autorzy raportu, globalny kryzys dotyczący chorób przewlekłych i niezdolność systemów ochrony zdrowia publicznego do powstrzymania wzrostu tych czynników ryzyka, którym można zapobiec, sprawiły, że światowa populacja jest podatne na zagrożenia zdrowotne, takie jak COVID-19.
W szczególności otyłość, wysoki poziom cukru we krwi, choroby układu krążenia i zanieczyszczenie powietrza stworzyły w ciągu ostatnich 30 lat idealne warunki dla ciężkiego i śmiertelnego przebiegu COVID-19. Duże znaczenie w stanie zdrowia obywateli i przebiegu choroby mają też nierówności społeczne.
Jak wskazuje Richard Horton, redaktor naczelny Lancet, pandemia koronawirusa w połączeniu z wysokimi wskaźnikami otyłości, cukrzycy i innych chorób przewlekłych na świecie stanowią epidemię syndemiczną.
- Syndemiczny charakter zagrożenia, przed którym stoimy, wymaga, abyśmy nie tylko leczyli każdą dolegliwość, ale także pilnie zajmowali się podstawowymi nierównościami społecznymi, które je kształtują - wskazuje Richard Horton.
Jakie są najczęstsze przyczyny złego stanu zdrowia na świecie?
Badanie Global Burden of Disease wykazało, że głównymi przyczynami złego stanu zdrowia ludzi w wieku 50 lat i starszych na całym świecie była choroba niedokrwienna serca, udar i cukrzyca. U osób młodszych - w wieku od 10 do 49 lat - dominowały urazy drogowe, HIV / AIDS, bóle krzyża i zaburzenia depresyjne.
Spośród dziesięciu głównych przyczyn utraty zdrowia na całym świecie w ciągu ostatnich 30 lat, mierzonych jako największy bezwzględny wzrost DALY, sześć dotyczy głównie osób starszych - choroba niedokrwienna serca (liczba powiązanych DALY wzrosła o 50 proc. między 1990 r. i 2019 r.), cukrzyca (wzrost o 148 proc.), udar (wzrost o 32 proc.), przewlekła choroba nerek (wzrost o 93 proc.), rak płuc (wzrost o 69 proc.) i utrata słuchu związana z wiekiem (wzrost o 83 proc.).
Ponadto cztery główne przyczyny utraty zdrowia w wieku młodzieńczego do starości stanowią: HIV/AIDS ( wzrost 128 proc.), zaburzenia mięśniowo-szkieletowe (wzrost 129 proc.), bóle krzyża (wzrost 47 proc.) i zaburzenia depresyjne (wzrost 61 proc.).
Czynniki chorobotwórcze, którym można zapobiec
W ciągu ostatniej dekady nastąpił szczególnie duży i niepokojący wzrost (ponad 0,5 proc. rocznie na całym świecie) czynników chorobotwórczych, którym można zapobiec, tj. otyłość, wysoki poziom cukru we krwi, spożywanie alkoholu i zażywanie narkotyków.
Jednocześnie autorzy badania wskazują, że czynniki ryzyka występowania chorób są różne dla każdego regionu świata.
I tak w większości krajów Ameryki Łacińskiej, Azji i Europy wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cukru we krwi, wysokie BMI i palenie tytoniu są głównymi przyczynami złego stanu zdrowia. W Oceanii główne zagrożenia to niedożywienie i zanieczyszczenie powietrza. W Afryce dominują niedożywienie, brak wody nadającej się do picia, złe warunki sanitarne, niemycie rąk, zanieczyszczenie powietrza i choroby przenoszone drogą płciową.
Autorzy badania wskazują, że by uzyskać jak najlepszy postęp w dziedzinie zdrowia, konieczne jest zdwojenie działań i strategii stymulujących wzrost gospodarczy co poszerzy dostęp do edukacji i wpłynie na ogólną poprawę naszego stylu życia i zdrowia.
Pełen raport: The Lancet
